Στις δύσκολες και ανεπανάληπτες στιγμές των τελευταίων ημερών ο καθένας προσπαθεί να βρει τρόπους να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ένα επιπλέον βάρος έχει αποδοθεί κατά κάποιο τρόπο στους γονείς, οι οποίοι αφενός έχουν να διαχειριστούν τα δικά τους συναισθήματα και δυσκολίες απέναντι στην νέα πραγματικότητα και αφετέρου αυτά των παιδιών τους. Όμως δε σταματούν μόνο εκεί οι δυσκολίες των γονιών. Έμμεσα ή άμεσα, μέσα στον πανικό των ημερών, από τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η ενημέρωση, επιφορτίζονται και με την εύρεση «δραστηριοτήτων» για την απασχόληση των παιδιών τους. Έτσι αρκετοί ψάχνουν μανιωδώς και σχεδόν καταναγκαστικά να βρουν οι ίδιοι εκπαιδευτικές ή ψυχαγωγικές «δραστηριότητες» για να κρατούν τα παιδιά τους απασχολημένα, παραγνωρίζοντας τις δικές τους ανάγκες να ασχοληθούν με κάτι άλλο, να χαλαρώσουν, να σταθούν λίγο στον εαυτό τους και να συνειδητοποιήσουν τι συμβαίνει και πώς οι ίδιοι νιώθουν. Άλλοι πάλι δηλώνουν αγανακτισμένοι και κουρασμένοι από αυτή τη διαδικασία και συχνά δηλώνουν «και τι να το κάνω», «πώς θα το κρατήσω μέσα, παιδί είναι…» κτλ. Με αποτέλεσμα να συναντούμε τα φαινόμενα του συνωστισμού των πρώτων ημερών στα πάρκα και τις παιδικές χαρές. Σε κάθε περίπτωση το υπόβαθρο είναι ίδιο, το βάρος πέφτει στο γονιό… Στην πραγματικότητα για τους γονείς και τα παιδιά δεν άλλαξε η ουσία της καθημερινότητας και το αντίστοιχο κόστος της. Προ κορονοϊού αυτό που επικρατούσε τα τελευταία χρόνια δεν ήταν τίποτα άλλο από μια διαρκής κινητικότητα εντός του οικογενειακού πλαισίου, βλέποντας έτσι παιδιά υπερφορτωμένα, από πολύ μικρές ηλικίες, με «δραστηριότητες» και γονείς στρεσαρισμένους να προσπαθούν να προσαρμόσουν το πρόγραμμά τους σύμφωνα με τις «δραστηριότητες» των παιδιών τους. Όταν γινόταν λόγος για ελεύθερο παιχνίδι επικρατούσε σιωπή. Η κατεξοχήν φύση του ανθρώπου από τη στιγμή της γέννησής του, αυτή η οντολογικής σημασίας διαδικασία αναγκαία και απαραίτητη για την πολύπλευρη και πολυεπίπεδη ανάπτυξη και ωρίμανση του παιδιού, ήταν παραγκωνισμένη, υποτιμημένη και σε τελευταία μοίρα. Το ελεύθερο παιχνίδι περνούσε κρίση. Τι συμβαίνει με το παιχνίδι στην εποχή του κορονοϊού; Η νέα πραγματικότητα ανεξαρτήτως πως τη βιώνει ο καθένας αποτελεί και σημαντική αφορμή για αναδιαπραγμάτευση και αναστοχασμό της σχέσης μας με τον εαυτό μας και τους Άλλους. Ευκαιρία να αποτελέσει και αφορμή για αναδιαπραγμάτευση της σχέσης μας με το παιχνίδι και το παιδί μας μέσω αυτού. Ίσως είναι αφορμή να εμπιστευτεί κανείς τα παιδιά του ότι θα βρουν τη χαμένη φύση τους, το ελεύθερο παιχνίδι, αρκεί να τους το επιτρέψουμε. Τα παιδιά δε χρειάζονται διαρκείς προτάσεις και υποδείξεις για το πώς θα παίξουν ή τι θα κάνουν τον ελεύθερο χρόνο τους μέσα στο σπίτι. Υπάρχει έμφυτο το παιχνίδι μέσα τους όπως υπήρχε στον καθένα μας όταν ήμασταν παιδιά. Αυτό που χρειάζονται είναι να τους επιτρέπεται απλά να είναι παιδιά χωρίς κριτική και υποδείξεις. Ας μην ξεχνάμε επίσης τις θεραπευτικές ιδιότητες του ελεύθερου παιχνιδιού. Στο σημείο συνάντησης του πραγματικού με το φανταστικό, στο παιχνίδι, το παιδί δημιουργεί το δικό του κόσμο και όντας ο δημιουργός και αρχηγός του κόσμου του έχει τη δυνατότητα να διαχειριστεί, να επεξεργαστεί την πραγματικότητα, όποια και αν είναι αυτή. Δε χρειάζεται λοιπόν κάποιον να του πει τι να κάνει, δε χρειάζεται κάποιον εξωτερικό σκοπό, δίνει το ίδιο το παιδί νόημα και σκοπό στο παιχνίδι του και έτσι γνωρίζει τον εαυτό του και σχετίζεται με αυτόν και τον κόσμο. Τι εννοούμε όταν μιλάμε για ελεύθερο παιχνίδι; Πολλές φορές οι γονείς στο άκουσμα του ελεύθερου παιχνιδιού αντιλαμβάνονται το παιχνίδι σε εξωτερικό χώρο, τα ομαδικά παιχνίδια ή το παιχνίδι με άλλα παιδιά. Το ελεύθερο παιχνίδι δεν έχει χωροταξικούς περιορισμούς, μπορεί να προκύψει οπουδήποτε, ανά πάσα ώρα και στιγμή, ακόμα και σε ένα άδειο δωμάτιο ένα παιδί θα βρει τρόπο να παίξει επιστρατεύοντας τη φαντασία του. Αντίστοιχα με το προηγούμενο, το ελεύθερο παιχνίδι δε χρειάζεται παρέα για να προκύψει. Αντιθέτως, μέσω του ελεύθερου παιχνιδιού το παιδί μαθαίνει να σχετίζεται με τον εαυτό του και τους άλλους, όπως προαναφέρθηκαι, πρωτίστως όταν μπορεί να παίζει μόνο του. Αν το παιδί σας θέλει να σας βάλει στον κόσμο του παιχνιδιού του και επιθυμείτε να συμμετάσχετε χωρίς να παραγκωνίζετε τις δικές σας ανάγκες, αφήστε το απλά να σας καθοδηγήσει στον κόσμο του, χωρίς επίκριση, χωρίς καθοδήγηση, χωρίς υποδείξεις ή επαίνους. Σκεφτείτε πως θα ήσασταν αν σας καλούσε κάποιος στον προσωπικό του χώρο, στο σπίτι του, στο βασίλειο του. Ενδεχομένως να νιώθατε τιμή και χαρά για το κάλεσμα αλλά και σεβασμό προς τον προσωπικό του χώρο που σας φιλοξενεί. Κάπως έτσι είναι και το παιχνίδι του παιδιού, ο προσωπικός του χώρος, το βασίλειό του που χρήζει της αντίστοιχης αναγνώρισης. Η κρίση στην οποία βρισκόμαστε μπορεί να φαίνεται συχνά απειλητική, οι αναδιαπραγματεύσεις προκύπτουν θέλοντας και μη σε ποικίλα επίπεδα. Ο καθένας επιστρατεύει τους δικούς του μηχανισμούς προσαρμογής το ίδιο και τα παιδιά αρκεί να τους επιτρέψουμε αυτή την έμφυτη δυνατότητα, που δεν είναι άλλη από το ελεύθερο παιχνίδι. Χρειάζεται μόνο να τα εμπιστευτεί κανείς αυτή τη φορά και έτσι να μην επιφορτίζονται οι γονείς με επιπλέον προβληματισμούς και βάρη που επηρεάζουν τόσο τη συναισθηματική τους κατάσταση όσο και την οργανική. Κεντιγκελένη Κυριακή, MSc MD Ψυχίατρος παιδιών & εφήβων, Προσωποκεντρική Σύμβουλος, Παιγνιοθεραπεύτρια, Διευκολύντρια, Διευθύντρια του τμήματος Έρευνας του Ε.Ψ.Μ., Αντιπρόεδρος της Ε.Α.Π.Π.Π.Π.Ν-Α.Ε
0 Comments
Your comment will be posted after it is approved.
Leave a Reply. |
AuthorΕΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΙΔΟΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΠΑΙΓΝΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΝΟΤΙΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ "Πρόσωπον Γίγνεσθαι" Archives
March 2020
Categories |